متخلفان از غزوه تبوک (قرآن)در آیات قرآن به تخلف برخی از مسلمان در غزوه تبوک اشاره شده است. ۱ - اجازه ریاکارانه متخلفانخبر دادن خداوند از اجازه رياكارانه منافقان متخلّف از جنگ تبوک، براى شركت جستن در جنگهاى آينده: «فَإِن رَّجَعَكَ اللّهُ إِلَى طَآئِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُواْ مَعِيَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُواْ مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُواْ مَعَ الْخَالِفِينَ؛هرگاه خداوند تو را به سوى‌گروهى از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج به سوى ميدان جهاد بخواهند، بگو: هيچ گاه با من خارج نخواهيد شد؛ و هرگز همراه من، با دشمنی نخواهيد جنگيد. شما نخستين بار به كناره‌گيرى از جهاد راضى شديد، اكنون نيز با متخلّفان بمانيد.» ۲ - تخلف اشرافتلاش برخى از اشراف و توانمندان براى شركت نكردن در جنگ تبوک، با پوشش استيذان از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله: «إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاء رَضُواْ بِأَن يَكُونُواْ مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ؛راه مؤاخذه تنها به روى كسانى باز است كه از تو اجازه مى‌خواهند در حالى كه توانگرند؛ و امكانات كافى براى جهاد دارند؛ آنها راضى شدند كه با واماندگان و افراد معذور و ناتوان بمانند؛ و خداوند بر دلهايشان مُهر نهاده؛ به همين جهت چيزى نمى‌دانند.» ۳ - بی‌ایمانی متخلفانمتخلّفان از جنگ تبوک، گروهى بى‌ايمان: «لاَ يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ أَن يُجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ • إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ • وَلَوْ أَرَادُواْ الْخُرُوجَ لأَعَدُّواْ لَهُ عُدَّةً وَلَكِن كَرِهَ اللّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُواْ مَعَ الْقَاعِدِينَ • لَوْ خَرَجُواْ فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلاَّ خَبَالًا ولأَوْضَعُواْ خِلاَلَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ؛كسانى كه به خدا و روز بازپسين ایمان دارند، هرگز براى ترك جهاد در راه خدا با مال و جانشان، از تو اجازه نمى‌گيرند؛ و خداوند پرهیزگاران را مى‌شناسد. تنها كسانى از تو اجازه مى‌گيرند كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند، و دلهايشان با شك و ترديد آميخته است از اين رو؛ آنها در ترديد خود سرگردانند. اگر آنها راست مى‌گفتند، و مى‌خواستند كه به سوى ميدان جهاد خارج شوند، وسيله‌اى براى آن فراهم مى‌ساختند؛ ولى خدا از حركت آنها ناخشنود بود؛ از اين رو توفيقش را از آنان سلب كرد؛ و آنها را از جهاد بازداشت؛ و به آنان گفته شد: «با افراد ناتوان (كودكان و پيران و بيماران) بنشينيد! اگر آنها همراه شما (به سوى ميدان جهاد) خارج مى‌شدند، جز اضطراب و تردید و فساد، چيزى بر شما نمى‌افزودند؛ و بسرعت در بين شما به فتنه‌انگيزى ( ايجاد تفرقه و نفاق) مى‌پرداختند؛ و در ميان شما، افرادى سست و ضعيف هستند كه به سخنان آنها كاملًا گوش فرا مى‌دهند؛ و خداوند، ستمكاران را مى‌شناسد.» ۴ - نام متخلفانتخلّف سه نفر از مسلمانان (كعب و مرارة بن ربيع و هلال بن اميّه) از حضور در جنگ تبوک: «وَعَلَى الثَّلاَثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّواْ أَن لاَّ مَلْجَأَ مِنَ اللّهِ إِلاَّ إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ؛و همچنين آن سه نفر كه از شركت در جنگ تبوك تخلّف جستند، و مسلمانان با آنان قطع رابطه نمودند، تا آن جا كه زمين با همه وسعتش بر آنها تنگ شد؛ حتّى در وجود خويش، جايى براى خود نمى‌يافتند؛ و دانستند پناهگاهى در برابر عذاب خدا جز رفتن به سوى او نيست؛ سپس خدا رحمتش را شامل حال آنها نمود، و به آنان توفيق داد تا توبه كنند؛ زيرا خداوند بسيار توبه‌پذير و مهربان است.» علی بن حمزه می‌گوید: از امام صادق علیه‌السّلام درباره قول خدا «و علی الثلاثة...» سؤال کردم، این سه نفر چه کسانی هستند؟ فرمود: کعب، مرارة بن ربیع و هلال بن امیه. ۵ - عناوین مرتبطآسایشطلبی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، آمرزش متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، استهزاگری متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، اعتذار متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، اعراض از متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، افشای متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، اقرار متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، انفاق متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، پلیدی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، پناه‌جویی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، تحیر متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، تداوم تخلف متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، تشدید تکلیف متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، تمکن متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، توبه متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، خوشحالی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، دروغ‌گویی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، ستم‌پیشگی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، سوگند متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، عجز متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، فتنه‌جویی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، فرجام متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، فسادانگیزی متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، فسق متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، کفر متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، کیفر متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، محمد و متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، مقابله با متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، نارضایتی خدا از متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، نقش متخلفان غزوه تبوک (قرآن)، نماز میت بر متخلفان غزوه تبوک (قرآن). ۶ - پانویس۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۳۸۳، برگرفته از مقاله «متخلفان از غزوه تبوک» رده‌های این صفحه : جنگ تبوک | موضوعات قرآنی
|